Στις 29 Αυγούστου 1870 ο τριαντάχρονος Γκουστάβους Ντον, υπολοχαγός του αμερικανικού στρατού και μέλος μιας ερευνητικής αποστολής στην περιοχή του Γέλοουστοουν, σκαρφάλωσε στην κορυφή του όρους Γουόσμπερν. Κοίταξε προς το νότο και έμεινε εμβρόντητος όταν διαπίστωσε ότι κάτι έλειπε από την οροσειρά των Βραχωδών Ορέων: τα βουνά. Η επιφάνεια ήταν επίπεδη για αμέτρητα χιλιόμετρα και μόνο στο βάθος διακρίνονταν κάποιοι απομονωμένοι όγκοι που έμοιαζαν να περιβάλλουν περιμετρικά μια τεράστια δασωμένη έκταση. Ο Ντον βρήκε μόνο μία εξήγηση. «Η μεγάλη πεδιάδα» έγραψε «πρέπει να ήταν κάποτε ένας τεράστιος κρατήρας κάποιου ανενεργού πλέον ηφαιστείου».
Είχε δίκιο: Το Γέλοουστοουν είναι ηφαίστειο, και μάλιστα όχι συνηθισμένο. Το παλαιότερο και πιο διάσημο πάρκο των ΗΠΑ βρίσκεται πάνω σε ένα από τα μεγαλύτερα ηφαίστεια της Γης. Ο Ντον έκανε ένα μόνο λάθος, και μάλιστα σοβαρό: Το ηφαίστειο του Γέλοουστοουν δεν είναι ανενεργό. Αντίθετα, είναι ανησυχητικά ενεργό.
Ετοιμάζεται να ξεσπάσει, για πρώτη φορά μετά από 600.000 χρόνια, το μεγαλύτερο σούπερ-ηφαίστειο στον κόσμο, αφανίζοντας τα δύο τρίτα των ΗΠΑ;
Το υπερ-ηφαίστειο κάτω από το εθνικό πάρκοYellowstone στο Wyoming έχει αρχίσει να υψώνεται με ρυθμό ρεκόρ από το 2004.
Το έδαφος στην ηφαιστειακή καλντέρα που εκτείνεται σε απόσταση 1.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων υψώνεται προς τον ουρανό με ρυθμό τουλάχιστον 7,62 εκατοστών τον χρόνο, δηλαδή τριπλάσιο απ΄ ό,τι έχει παρατηρηθεί έως σήμερα στη γη.
Θα εκραγεί με δύναμη χίλιες φορές πιο ισχυρή από την έκρηξη του Mount St Helens το 1980.
Με την εκτόξευση της λάβας στον ουρανό, ένα σύννεφο τέφρας που, θα νεκρώσει κάθε βλάστηση, θα εξαπλωθεί και θα καλύψει ένα στρώμα βάθους 10 ποδιών μέχρι και 1.000 μίλια μακριά.
Τα δύο τρίτα των ΗΠΑ θα μπορούσαν να γίνουν ακατοίκητα από το τοξικό αέρα που θα σαρώνει, μπλοκάροντας χιλιάδες πτήσεις και αναγκάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Είμαστε στα πρόθυρα μίας καταστροφής; Η καλντέρα του Εθνικού Πάρκου του Yellowstone έχει ξεσπάσει τρεις φορές τα τελευταία 2.1εκατομμύρια χρόνια και οι επιστήμονες, που το παρακολουθούν λένε ότι θα μπορούσε να συμβεί άλλη μία έκρηξη (φωτογραφία αρχείου)
Οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι αυτό το τεράστιο ηφαίστειο εκρήγνυται κάθε 650.000 χρόνια. Υπολογίζουν ότι έχουν υπάρξει 140 τέτοιες εκρήξεις σε περίοδο 16 εκατομμυρίων ετών και η τελευταία φορά που εξερράγη ήταν πριν από 640.000 χρόνια
Αυτός είναι ο εφιάλτης που οι επιστήμονες προβλέπουν ότι θα μπορούσε να συμβεί αν το μεγαλύτερο σούπερ-ηφαίστειο στον κόσμο εκραγεί για πρώτη φορά σε 600.000 χρόνια, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί στο εγγύς μέλλον.
Είπαν ότι το υπερ-ηφαίστειο κάτω από το πάρκο τουWyoming έχει αρχίσει να αυξάνεται με ρυθμούς ρεκόρ από το 2004 – το έδαφός του έχει ανέβει τρεις ίντσες ανά έτος για τα τελευταία τρία χρόνια μόνο, ο ταχύτερος ρυθμός από τότε που άρχισαν να τηρούνται αρχεία, το έτος 1923.
Αλλά λόγω έλλειψης στοιχείων, οι επιστήμονες εμποδίζονται να προβούν σε κάποια προειδοποίηση και είναι ανίκανοι να θέσουν κάποια ημερομηνία για το πότε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η επόμενη καταστροφή.
Όταν η έκρηξη συμβεί τελικά, μπροστά της, η έκρηξη του ηφαιστείου Eyjafjallajökull της Ισλανδίας, τον Απρίλιο του περασμένου έτους, που προκάλεσε χάος σε ταξιδιώτες σε όλο τον κόσμο, δεν θα είναι τίποτα, απλά ένας νάνος…..
Ο Bob Smith, του Πανεπιστημίου της Γιούτα, ειδικός στην ηφαιστειακή συμπεριφορά του ηφαιστείου του Yellowstone,είπε στο National Geographic: «Έχει εξαιρετική ανάταση, επειδή καλύπτει τόσο μεγάλη περιοχή και τα ποσοστά είναι τόσο υψηλά.
«Στην αρχή ανησυχούσαμε ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια έκρηξη."
Καμένη γη: η ερμηνεία ενός καλλιτέχνη για το πώς μπορεί να μοιάζει μετά από μια έκρηξη η Λεκάνη του Midway στο Πάρκο
Αλλά πρόσθεσε: «Μόλις είδαμε ότι το μάγμα βρισκόταν σε βάθος δέκα χιλιομέτρων, δεν ανησυχήσαμε τόσο.
«Αν ήταν σε βάθος μεγαλύτερο των δύο ή τριών χιλιομέτρων θα είχαμε πιο πολύ ανησυχήσει».
Ο Robert B. Smith, καθηγητής γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, ο οποίος ήταν επικεφαλής μιας πρόσφατης μελέτης μέσα στο ηφαίστειο, πρόσθεσε: «οι καλύτερες αποδείξεις μας είναι ότι ο θάλαμος του λιθοσφαιρικού μάγματος γεμίζει με λιωμένα πετρώματα.
«Αλλά δεν έχουμε ιδέα πόσο καιρό αυτή η διαδικασία θα συνεχίζεται πριν υπάρξει κάποια έκρηξη ή η εισροή λιωμένων βράχων σταματήσει την καλντέρα και αρχίσει να ξεφουσκώνει και πάλι».
Η Καλντέρα του Yellowstone είναι ένα από τα πιο τρομερά δημιουργήματα της φύσης και κάθεται επάνω στο μεγαλύτερο ηφαιστειακό τομέα της Βόρειας Αμερικής.
Το όνομά του σημαίνει «κατσαρόλα» ή «καζάνι» και σχηματίζεται όταν γη καταρρέει μετά από μια ηφαιστειακή έκρηξη.
Στο Yellowstone, περίπου 400 μίλια κάτω από την επιφάνεια της Γης βρίσκεται καυτό μάγμα που ανεβαίνει από 30 μίλια υπόγεια πριν εξαπλωθεί σε έκταση 300 μιλίων.
Επάνω σε αυτό, αλλά ακόμα κάτω από την επιφάνεια, βρίσκεται το κοιμώμενο ηφαίστειο.
ΦΩΤΟ: 22 Ιουλίου 1980: Το Mount St Helens στηνWashington εκρήγνυται. Εάν εκραγεί το Yellowstone θα είναι 1000 φορές πιο ισχυρό!
Από τις μετρήσεις τους οι επιστήμονες πιστεύουν ότι μία δεξαμενή φουσκωμένου μάγματος έξι μίλια υπόγεια, μπορεί να προκαλεί την πρόσφατη αύξηση.
Προσέχουν, επίσης, μια «άμορφη μάζα σε σχήμα τηγανίτας» από λειωμένο βράχο όσο το μέγεθος του Λος Αντζελες, το οποίο είχε πιεστεί στο ηφαίστειο πριν από λίγο καιρό.
Όμως, λόγω των ακραίων συνθηκών είναι δύσκολο να βρουν τι ακριβώς συμβαίνει εκεί κάτω, με αποτέλεσμα οι ερευνητές να αδυνατούν να πουν με βεβαιότητα τι θα συμβεί - ή πότε θα συμβεί.
Δεδομένου ότι η πιο πρόσφατη έκρηξη έγινε πριν 640.000 χρόνια, έγιναν και περίπου 30 μικρές εκρήξεις, η πιο πρόσφατη από τις οποίες ήταν 70.000 χρόνια πριν.
Γέμισαν τον καλντέρα με στάχτη και λάβα και έφτιαξαν το πεδινό τοπίο που προσελκύει χιλιάδες τουρίστες στο εθνικό πάρκο Yellowstone κάθε χρόνο.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μάγμα σε μικρότερα βάθη. Θα πρέπει να υπάρχει μάγμα στο φλοιό, αλλιώς δεν θα είχαμε όλη αυτή την έντονη υδροθερμική δραστηριότητα που έχουμε» λέει ο Dan Dzurisin, ειδικός του Yellowstone και μέλος τουU.S. Geological Survey at Cascades Volcano Observatory στην Πολιτεία της Washington.
«Υπάρχει τόσο πολύ θερμότητα που βγαίνει από τοYellowstone τώρα, ώστε αν δεν να αναθερμαινόταν από το μάγμα, το όλο σύστημα θα είχε γίνει μία κρύα πέτρα από την εποχή της τελευταίας έκρηξης πριν από 70.000".
