Ο γενναίος Χάρης και η απαξίωση της αριστείας...
Ο Χάρης Ιωάννου είναι μαθητής της Γ Λυκείου. Διαθέτοντας, προφανώς μεγάλη έφεση στην τεχνολογία, δημιούργησε ένα ηλεκτρονικό γάντι για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα. Κάποιος καθηγητής του πρότεινε να την υποβάλει στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Νέων Επιστημόνων, όπου ο Χάρης απέσπασε πανηγυρικά το πρώτο βραβείο.
Κατόπιν, η επιστημονική επιτροπή του υπουργείου Παιδείας έκρινε ότι... η συμμετοχή του άξιζε να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στον 24ο Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό για Νέους Επιστήμονες που πραγματοποιήθηκε στην Μπρατισλάβα τον Σεπτέμβριο. Εκεί, ο 17χρονος μαθητής απέσπασε ξανά το πρώτο βραβείο στην κατηγορία Μηχανική, κερδίζοντας και χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ.
Η περίπτωση του Χάρη δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητη και ανήκει στις εξαιρέσεις των Ελλήνων που διαπρέπουν διεθνώς με τις καινοτομίες τους, τις εφευρέσεις τους, την παραγωγικότητα και τις δημιουργικές τους κατακτήσεις. Ο Χάρης ετοιμάζεται ήδη να πουλήσει την πατέντα του κερδίζοντας χρήματα αλλά και προσφέροντας ουσιαστική βοήθεια σε χιλιάδες ανθρώπους. Συχνά βέβαια, καταξιωμένοι επιστήμονες, φοιτητές, επιχειρηματίες ή και αθλητές καταφέρνουν να διακριθούν. Τα μίντια ανακοινώνουν με υπερηφάνεια τη διάκριση κι εμείς αισθανόμαστε εθνικά υπερήφανοι .
Πόσο όμως, δικαιολογημένη είναι αυτή η ικανοποίηση, που συνεπαίρνει την πολιτισμική μας συνείδηση και ενισχύει την εθνική μας αυτοπεποίθηση;
Μία σειρά από στατιστικές έρευνες διαφόρων διεθνών οργανισμών, όπως ο ΟΟΣΑ, δείχνουν ότι οι Έλληνες μαθητές πλασάρονται στις τελευταίες θέσεις, παγκοσμίως. Έτσι προκύπτει και το θλιβερό συμπέρασμα για την ποιότητα της ελληνικής εκπαίδευσης, σε όλες της τις βαθμίδες. Παρ΄ όλη όμως, τη βεβαιότητα για την κατάντια του συστήματος πληροφορούμαστε με έκπληξη, πως σε Ολυμπιάδες μαθημάτων και σε διεθνείς διαγωνισμούς τα ελληνόπουλα βρίσκονται στις πρώτες θέσεις.
Ανακαλύπτουμε λοιπόν, πως κάτι παράξενο συμβαίνει στην κοινωνία των νέων και στην ελληνική εκπαίδευση. Από τη μία, ο μέσος όρος είναι από τους χειρότερους σε όλο τον δυτικό κόσμο και από την άλλη, τα άτομα, οι μονάδες, οι χαρισματικές προσωπικότητες αξιολογούνται ως άριστοι των αρίστων. Είναι φανερό λοιπόν, ότι για κάποιους λόγους, είμαστε τελευταίοι στο μέσο όρο των επιδόσεων και πρώτοι στις ατομικές επιδόσεις.
Όλα αυτά δείχνουν πως μάλλον βρισκόμαστε σε πλάνη, όταν πανηγυρίζουμε τις ατομικές ή συλλογικές διακρίσεις ομοεθνών μας. Οι έρευνες του ΟΟΣΑ αξιολογούν τη μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών που δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε βασικές δεξιότητες. Από αυτό καταλαβαίνουμε πως το σύστημα που χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα για να μορφώσουμε τους Έλληνες είναι τελείως ανεπαρκές. Οι δείκτες καινοτομίας, γλωσσικής αγωγής, τεχνολογικής κατάρτισης, ικανότητας επίλυσης προβλημάτων, αισθητικής καλλιέργειας και αθλητικής παιδείας είναι αποκαρδιωτικοί. Πως λοιπόν να συνδέσουμε την οποιαδήποτε μαθητική, επιστημονική, αθλητική επιτυχία των Ελλήνων με τα εφόδια που η κοινωνία τους παρείχε για να τους μορφώσει; Πως μπορούμε να αισθανθούμε ότι ως Έλληνες ανήκουμε μαζί με τους διακριθέντες σε ένα κοινό σύστημα αξιών, άσκησης δεξιοτήτων και καλλιέργειας των ικανοτήτων.