ΦΑΤΑ ΜΟΡΓΚΑΝΑ

Τι είναι το '' Φάτα Μοργκάνα'' που παρουσιάζεται στο έργο του Νίκου Καββαδία;

Πούθ' έρχεσαι; Απ' τη Βαβυλώνα

Που πας; Στο μάτι του Κυκλώνα

Ποιαν αγαπάς; Κάποια τσιγγάνα

Πως τη λένε; Φάτα Μοργκάνα

Το Φάτα Μοργκάνα είναι ένα φαινόμενο αντικατροπτισμού το οποίο πρωτοπαρατηρήθηκε στη Σικελία. Ο Νίκος Καββαδίας λέει πως συμβαίνει στην Σικελία ή στην Νάπολη τρεις η ώρα τη νύχτα και είναι ένα φαινόμενο στο οποίο παρουσιάζονται τρεις γυναίκες να χορεύουν στον Ορίζοντα. Κρατάει ένα εως δύο λεπτά. Όπως διαβάζουμε στο πολύ ωραίο βιβλίο του Μήτσου Κασόλα '' Νίκος Καββαδίας: Γυναίκα-Θάλασσα- Ζωή'' ο μεγάλος αυτός Έλληνας ποιητής το είδε το φαινόμενο αυτό 2 φορές και παρατήρησε μάλιστα τα πέπλα τους, τα μαλλιά τους κ.α...

Τι λέει το Βικιπαίδεια

Η ονομασία Φάτα Μοργκάνα αποτελεί ιταλική μετάφραση του ονόματος της Μόργκαν λε Φέι, της μάγισσας και ετεροθαλούς αδελφής του Βασιλιά Αρθούρου, και χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει ένα ιδιαίτερο είδος αντικατοπτρισμού, ένα οπτικό φαινόμενο, που οφείλεται σε θερμοκρασιακή αναστροφή. Τα αντικείμενα στον ορίζοντα, όπως νησιά, κρημνοί, πλοία ή παγόβουνα, εμφανίζονται σύνθετα, δηλαδή δύο είδωλα ίδιου αντικειμένου ενωμένα αντίστροφα κατά κορυφή.
Όταν ο καιρός είναι ήπιος, η απρόσκοπτη αλληλεπίδραση μεταξύ του ζεστού υπερκείμενου αέρα και του πυκνότερου ψυχρού αέρα κοντά στην επιφάνεια του εδάφους μπορεί να δράσει ως διαθλαστικός φακός, δημιουργώντας ένα κατακόρυφα αντεστραμμένο είδωλο, επί του οποίου φαίνεται να αιωρείται το απομακρυσμένο ευθύ είδωλο. Η Φάτα Μοργκάνα παρατηρείται συνήθως τις πρωινές ώρες μετά από μια ψυχρή νύχτα που έχει ως αποτέλεσμα τη διαφυγή θερμότητας δι' ακτινοβολίας στο διάστημα. Η πρώτη αναφορά σε "Φάτα μοργκάνα" στα αγγλικά, το 1818, αφορούσε έναν παρόμοιο αντικατοπτρισμό που παρατηρήθηκε στο Στενό της Μεσσίνας, ανάμεσα στην Καλαβρία και τη Σικελία. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο στις κοιλάδες των ψηλών βουνών, όπως η κοιλάδα Σαν Λούις του Κολοράντο όπου το φαινόμενο μεγεθύνεται εξαιτίας της καμπύλωσης του πυθμένα της κοιλάδας που αντισταθμίζει την καμπυλότητα της Γης. Είναι πιθανό να παρατηρηθεί στις Αρκτικές θάλασσες σε πολύ γαλήνια πρωινά, ή συχνά στις καλυμμένες με πάγο κρηπίδες της Ανταρκτικής.
Η "Φάτα Μοργκάνα" υπάγεται στους ανώτερους αντικατοπτρισμούς (superior mirage), που διακρίνονται από τους πιο συνηθισμένους κατώτερους αντικατοπτρισμούς (inferior mirage), οι οποίοι δημιουργούν την οφθαλμαπάτη μακρινών νερόλακκων στην έρημο και "υγρού οδοστρώματος" στους πολύ ζεστούς δρόμους.

Το φαινόμενο Φάτα Μοργκάνα