Κυριακή 9 Ιουνίου 2013

ΤΙΜ ΣΑΜΑΡΑΣ

Ο Ελληνας που μπήκε στο μάτι του κυκλώνα

«E» 9/6

Κυνηγούσε καταιγίδες για 30 χρόνια αλλά μια απότομη στροφή του κυκλώνα που σάρωνε το προάστιο Ελ Ρίνο της Οκλαχόμα Σίτι την Παρασκευή 31 Μαΐου, στάθηκε μοιραία και τερμάτισε βίαια τη λαμπρή καριέρα του.

Εκτός από συνεργάτες, οι Καρλ Γιάνγκ και ο Τιμ Σαμαράς ήταν και καλοί φίλοι.
Μόλις στα 55 του, ο διαπρεπής στον τομέα της διερεύνησης των ανεμοστρόβιλων επιστήμονας Τιμ Σαμαράς, ομογενής δεύτερης γενιάς, μηχανικός, μετεωρολόγος και εφευρέτης χάθηκε στη δίνη μαζί με τον 24χρονο μοναχογιό του Πολ, γεωλόγο, καθώς και τον μετεωρολόγο Καρλ Γιάνγκ, 45 ετών, με τον οποίο ήταν αχώριστοι συνεργάτες από το 2003. Αλλοι δέκα άνθρωποι έπεσαν την ίδια ημέρα θύματα του κυκλώνα που έτρεχε με 270 χιλιόμετρα την ώρα.




 
Ο Τιμ Σαμαράς υπήρξε διάσημος κυνηγός καταιγίδων και είχε ιδρύσει την εταιρεία ερευνών για ανεμοστρόβιλους Twistex (Tactical Weather Instrumented Sampling in Tornadoes Experiment) με έδρα το Κολοράντο, προκειμένου να εφεύρει όπως διακαώς φιλοδοξούσε, ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τους κυκλώνες. Στο παρελθόν είχε δηλώσει ότι ο ενθουσιασμός του για τους ανεμοστρόβιλους γεννήθηκε όταν είδε την ταινία «Ο Μάγος του Οζ», όπου η πρωταγωνίστρια παρασύρεται από έναν σίφουνα και μεταφέρεται σε έναν άλλο κόσμο «Ο ανεμοστρόβιλος ήταν το καλύτερο μέρος της ταινίας» είχε πει χαρακτηριστικά.
Ετσι το περίφημο φιλμ έγινε αφορμή για να ξεκινήσει ένα «κυνήγι του ακατόρθωτου» στον πραγματικό κόσμο. Η ομάδα Twistex με ειδικά διαμορφωμένα οχήματα που λειτουργούν ως κινητοί μετεωρολογικοί σταθμοί συνέλεγε δεδομένα για τους σίφουνες, όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, η ταχύτητα των ανέμων κ.ά.
Το χειρότερο χτύπημα
Μέλος του συνεργείου ήταν και ο βραβευμένος φωτορεπόρτερ του National Geographic Πίτερ Κάρστεν. Επί 12 χρόνια συνεργάτης του Τ. Σαμαρά, ο ίδιος αδυνατεί να εξοικειωθεί με την τραγική είδηση του χαμού του. «Είναι το χειρότερο χτύπημα της ζωής μου» λέει εμφανώς συντετριμμένος στο «Εθνος της Κυριακής».

«Ηταν όλοι φίλοι μου, πολύ κοντινοί μου άνθρωποι. Συνήθως στο κυνήγι των ανεμοστρόβιλων ήμασταν εμείς οι τέσσερις, ήμασταν ο πυρήνας. Τους έχασα όλους. Είναι τραγικό. Ολοι ήταν θαυμάσιοι άνθρωποι. Ημασταν πολύ δεμένοι και θα μπορούσαμε να είχαμε γυρίσει όλο τον κόσμο όλα αυτά τα χρόνια, με τόσα μίλια που διανύσαμε κυνηγώντας ανεμοστρόβιλους στην περιοχή των ΗΠΑ όπου παρατηρείται το φαινόμενο», λέει ο Πίτερ, ο οποίος δεν μπορεί να πιστέψει το κακό που βρήκε τη θαρραλέα παρέα και λόγω της σχολαστικότητας με τον οποία ο Τιμ Σαμαράς προετοίμαζε κάθε αποστολή. «Μεγαλώσαμε μαζί. Πάντοτε ένιωθα ασφαλής μαζί του, όμως υπάρχει και η πιθανότητα να συμβούν αναπάντεχα. Αλλά ο Τιμ δεν ήταν ριψοκίνδυνος. Αυτό που συνέβη εκείνη τη μέρα στο Ελ Ρίνο ήταν αναπάντεχο. Ενώ ο ανεμοστρόβιλος κατευθυνόταν ανατολικά, ξαφνικά έστριψε προς τα βόρεια. Οταν αλλάζει θέσεις ο ανεμοστρόβιλος, είναι πάντοτε επικίνδυνο. Η ομάδα δεν ήταν προετοιμασμένη γι' αυτήν την ξαφνική στροφή προς τα βορειοανατολικά και δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν».
Ο κ. Κάρστεν θυμάται με κάθε λεπτομέρεια την επιχείρηση του 2003, όταν η ομάδα τους πέτυχε κάτι ασύλληπτο μέχρι τότε, να «εισβάλει» στον πυρήνα ενός ανεμοστρόβιλου και να τον «μετρήσει». «Ηταν στις 24 Ιουνίου στον ανεμοστρόβιλο του Μάντσεστερ στη Νότια Ντακότα, ο οποίος ήταν της τάξης F4 στην κλίμακα.Ζήσαμε μαζί το ξερίζωμα ενός ολόκληρου χωριού. Μπορέσαμε και τοποθετήσαμε τα όργανα μέτρησης μέσα στο μάτι του κυκλώνα και ο Τιμ κατόρθωσε να μετρήσει την ατμοσφαιρική πίεση. Γι' αυτή τη μέτρηση της χαμηλότερης ατμοσφαιρικής πίεσης μέσα σε κυκλώνα καταγράφηκε στα ρεκόρ Γκίνες». Αναπόφευκτα, λόγω της ελληνικής καταγωγής του Σαμαρά, η συζήτηση επεκτάθηκε και στην Ελλάδα. «Και στη χώρα σας έχετε μικρούς κυκλώνες. Εχω επισκεφθεί την Ελλάδα και μου αρέσει πάρα πολύ...».
«Σάρωσε» τις ΗΠΑ
Βραβεία και ρεκόρ Γκίνες για το επιτελείο του Τιμ
Με τα ειδικά εξοπλισμένα αυτοκίνητα ο Τιμ Σαμαράς, ο Καρλ Γιανγκ και το επιστημονικό επιτελείο τους σάρωναν τις μεσο-δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ για να παρατηρήσουν όσο πιο κοντά γινόταν τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Μάλιστα είχαν πρωταγωνιστήσει στη δημοφιλή σειρά ντοκιμαντέρ του Discovery Channel «Κυνηγοί Καταιγίδων» (Storm Chasers). Το 2003 ο Τιμ Σαμαράς κατέγραψε παγκόσμιο ρεκόρ Γκίνες, εφόσον κατόρθωσε να εισέλθει και να μετρήσει για πρώτη φορά την ατμοσφαιρική πίεση στην καρδιά ενός σίφουνα, στη Νότια Ντακότα.

Η ζωή του ήταν αφιερωμένη στο ερευνητικό του έργο και το 2005 είχε τιμηθεί από το National Geographic Society, που χρηματοδοτούσε και την έρευνά του.
Ο Τιμ Σαμαράς είχε εφεύρει ειδικά όργανα μέτρησης, τα οποία τοποθετούσε στο διάβα των ανεμοστρόβιλων για τον υπολογισμό της δύναμής τους.
Αιφνιδιάστηκαν
Την ημέρα που χάθηκε, μαζί με τον γιο του και τον συνεργάτη του παρατηρούσαν έναν σίφουνα στο προάστιο Ελ Ρίνο. Ο ανεμοστρόβιλος κατευθυνόταν ανατολικά, όταν ξαφνικά έστριψε προς τα βορειανατολικά και αιφνιδίασε την ομάδα. Κοντά τους βρισκόταν ένα συνεργείο του τηλεοπτικού καναλιού Τhe weather channel, το οποίο παραλίγο να έχει την ίδια τύχη. Το βαν τους εκτοξεύτηκε σε απόσταση 200 μέτρων από τους ισχυρούς ανέμους, αλλά οι τρεις εργαζόμενοι του καναλιού τραυματίστηκαν ελαφρά.
Λίγο μετά το τραγικό συμβάν ο αδελφός του Τιμ, ο Τζιμ Σαμαράς, επιβεβαίωσε στο Facebook τον χαμό της ομάδας με τα εξής λόγια: «Δυστυχώς μας άφησαν χρόνους, κάνοντας αυτό που αγαπούσαν. Κυνηγώντας ανεμοστρόβιλους».
Ομως ο Τιμ Σαμαράς, σύμφωνα με τον φίλο του και συνεργάτη του από το 2007 Τόνι Λόμπαx, δεν ήταν ριψοκίνδυνος: «Ο Τιμ ήταν πολύ προσεκτικός επαγγελματίας, με πάθος για την έρευνα και όχι για το κέρδος. Υπήρξε ο διαπρεπέστερος επιστήμονας στον τομέα αυτό και είναι το τελευταίο άτομο στο οποίο θα πίστευε κανείς ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Ηταν εύστροφος και ικανός όσο κανείς». Ο Τιμ Σαμαράς, μαζί με τον γιο του Πολ, δεν θα κυνηγήσει ξανά κυκλώνες. Πίσω του αφήνει τη σύζυγό του Κάθι, τις δύο κόρες του Τζένιφερ και Εϊμι, καθώς και δεκάδες συνεργάτες του, θεματοφύλακες της μοναδικής έρευνάς του, που θα συνεχίσουν να αφηγούνται συναρπαστικές ιστορίες από το «σαφάρι» των ανεμοστρόβιλων. Μια επιστημονική κληρονομιά που θεωρείται ήδη αξεπέραστη...
ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΛΑΓΙΟΥ
kallipateira@pegasus.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου