ΟΙ ΚΑΚΟΙ ΘΕΟΙ

Αιμοδιψείς θεότητες από όλο τον κόσμο

 

Ανατριχιαστικό ταξίδι στους αιμοβόρους θεούς του πλανήτη

Στο διάβα της Ιστορίας ο άνθρωπος λάτρεψε και τίμησε αναρίθμητους θεούς και θεές, για λόγους που ποικίλουν φυσικά και έχουν να κάνουν με τον ιδιαίτερο κάθε φορά πολιτισμό που τους ανέδειξε.

Την ώρα λοιπόν που κυβερνούσαν τις ζωές των πιστών και άφηναν το χνάρι τους βαθιά στην κοινωνία, δεν ήταν λίγοι αυτοί που απαίτησαν ανθρώπινο αίμα για να εξασφαλιστεί η εύνοιά τους ή να κατευναστεί η μήνη τους.

Κι έτσι τα σαδιστικά και μοβόρικα ένστικτα των θεών άπλωσαν τη σκιά τους στην ανθρωπότητα, απαιτώντας συχνά βαρύτατο φόρο ανθρώπινου αίματος.

Και το σλόγκαν εδώ ήταν συνήθως «όσο πιο αποτρόπαιο, τόσο το καλύτερο»!

Ας μη χάνουμε λοιπόν χρόνο και ας τους γνωρίσουμε αμέσως…

 

Huitzilopochtli



Ο θεός του πολέμου ήταν στις σημαντικότερες θεότητες που λάτρευαν οι Αζτέκοι, η θεότητα που τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν τη γενέτειρά τους και να βρουν νέο σπίτι στο Μεξικό. Και βέβαια ήταν ο κινητήριος μοχλός πίσω από την ίδρυση της Tenochtitlan, της περίφημης πρωτεύουσας των Αζτέκων. Ο Huitzilopochtli, κατά τον θρύλο, βγήκε από τη μήτρα της εγκυμονούσας μητέρας του και σκότωσε τα 400 άλλα αστέρια, αδελφοί και αδελφές του, που είχαν συνωμοτήσει κατά της μητέρας του Coatlicue. Φυσικά, αυτό δεν ήταν αρκετό για τον αιμοδιψή θεό του πολέμου, ο οποίος ήπιε το αίμα πολλών αιχμαλώτων πολέμου των Αζτέκων, όμηροι από τις τόσες μάχες που έδινε ο πολιτισμός με τις γειτονικές φυλές. Η πλέον κοινή μέθοδος ανθρωποθυσίας στον Huitzilopochtli, για να τον κατευνάσουν και να φέρει βροχή, καλή συγκομιδή και πολεμικές επιτυχίες φυσικά (το ατού του), ήταν το άνοιγμα του στέρνου του θύματος και το ξερίζωμα της -με παλμό ακόμα- καρδιάς…

Teutates, Esus και Taranis


Το τρίπτυχο των σημαντικότερων θεών των Κελτών ήταν ενωμένο σε μια αγία τριάδα, κοινή σε πολλές παγανιστικές θρησκείες της εποχής. Πολλές μάλιστα εξ αυτών απαιτούσαν ανθρώπινο αίμα, όπως εξάλλου συμβαίνει και στην περίπτωσή μας: Ο πολυαγαπημένος των Κελτών Teutates, θεός γονιμότητας, ευημερίας και πολέμου, ήθελε ανθρώπινες ζωές με πνιγμό: η ανθρωποθυσία γινόταν βουτώντας το κεφάλι του θύματος σε ένα πιθάρι με αδιευκρίνιστο υγρό. Για τον Esus δεν είναι και πολλά γνωστά, ξέρουμε πάντως ότι δεν ήταν ιδιαιτέρως συμπονετικός και καλόκαρδος: οι ρωμαίοι ποιητές τον περιγράφουν ως φρικαλέα θεότητα με τους ανατριχιαστικούς βωμούς του. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι ήταν θεός των ελών και όσοι αφιερώνονταν σε αυτόν είτε μαχαιρώνονταν τελετουργικά είτε απαγχονίζονταν από δέντρα είτε τέλος αφήνονταν να πεθάνουν από αιμορραγία. Τελευταίος αλλά όχι λιγότερο διψασμένος για αίμα ο Taranis, θεός του ουρανού, του κεραυνού και πολέμαρχος φοβερός, δεν είχε κανένα πρόβλημα με τις ανθρωποθυσίες: τα θύματά του τοποθετούνταν μέσα σε καλαθόπλεκτες κατασκευές και καίγονταν ζωντανά στην πυρά…

Tezcatlipoca



Άλλη μια σημαντική θεότητα των Αζτέκτων, ο θεός της νύχτας και της μαγείας και προστάτης βασιλιάδων και πολεμιστών παραήταν εκδικητικός και πρόθυμος να τιμωρήσει τους παραβάτες. Κι έτσι μια από τις σημαντικότερες θρησκευτικές εορτές των Αζτέκων ήταν αφιερωμένη στον Tezcatlipoca: κάθε χρόνο ο ιερέας διάλεγε έναν νεαρό και όμορφο αιχμάλωτο πολέμου, ο οποίος θα ενσάρκωνε τον θεό. Στην αρχή όλα ήταν καλά: ζούσε στα λούσα και τη χλιδή και τέσσερις πανώριες κοπέλες τον υπηρετούσαν μέρα νύχτα ικανοποιώντας όλες του τις ανάγκες, ακόμα και τις σεξουαλικές (αν όχι κυρίως τις σεξουαλικές). Όλα τα καλά όμως τελειώνουν κάποια στιγμή, ιδιαίτερα οι ζωές των αιχμαλώτων των Αζτέκων. Μόλις ο χρόνος απόλαυσης και ηδονής έφτανε στο τέλος του, ο φουκαράς υποχρεωνόταν να ανέβει τα σκαλιά ενός μικρού ναού, όπου και θα γινόταν θυσία στον θεό, ξεριζώνοντας την καρδιά του. Κατόπιν ο επόμενος κρατούμενος θα επιλεγόταν για τον θεϊκό και μοιραίο τελικά ρόλο της ζωής του σε έναν αδιάκοπο κύκλο…

Μολώχ



Γνωστός με διάφορα ονόματα σε όλους τους σημιτικούς λαούς της εποχής, ο αιμοδιψής θεός λατρευόταν από διάφορα φύλα που κατοικούσαν στην αρχαία Μέση Ανατολή (Χαναναίοι, Φοίνικες, Μωαβίτες κ.λπ.) και αναφέρεται στη Βίβλο φυσικά. Τον συναντάμε ακόμα και στους Καρχηδόνιους, ενώ μνημονεύεται στη Βίβλο ως θεός της σφαγής και περιγράφονται οι ανθρωποθυσίες παιδιών προς τιμή του. Το θυσιαζόμενο θύμα φορτωνόταν τα αμαρτήματα και την ενοχή των συγγενών που πρόσφεραν τη θυσία, αν και ο Μολώχ είχε τέτοια δίψα για αίμα που δεν του έφταναν φυσικά το τσούρμο με τα παιδιά που έχαναν τη ζωή τους προς τιμή του. Θεωρίες για τον τρόπο εκτέλεσης των ανθρωποθυσιών πολλές, καθώς αρκετοί παγανιστικοί βωμοί έχουν βρεθεί στην ευρύτερη συροπαλαιστινιακή περιοχή, όπου τοποθετούνταν κάλπες που περιείχαν οστά βρεφών, πάνω στις οποίες υπήρχαν στήλες με αφιερωματικές επιγραφές στους θεούς…

Huehueteotl



Την ώρα που οι ανθρωποθυσίες ήταν κοινός τόπος στους Αζτέκους, ένας θεός ήταν ιδιαιτέρως σαδιστής, ακόμα και μέσα στο ανατριχιαστικό αυτό πλαίσιο! Δεν ήταν άλλος από τον θεό του θανάτου, του κρύου και της ζέστης, τον φοβερό και τρομερό Huehueteotl! Η ανθρωποθυσία στο όνομά του περιλάμβανε νάρκωση του θύματος, ψήσιμό του ζωντανού και κατόπιν ξερίζωμα της καρδιάς και καύση των απομειναριών. Σε άλλες περιπτώσεις, το θύμα ριχνόταν στην φωτιά και ανασυρόταν λίγο πριν εκπνεύσει, ακολουθώντας μετά την ίδια διαδικασία (ξερίζωμα καρδιάς, καύση του πτώματος), αν και λίγη σημασία έπαιζε η σειρά των επεισοδίων της φρίκης…

Tlaloc



Είναι σίγουρο ότι οι Αζτέκοι έψαχναν αφορμές για ανθρωποθυσίες, δεν εξηγείται αλλιώς! Ο Tlaloc είναι ένας ακόμα από τη μακρά σειρά των θεοτήτων που δεν τους πείραζε η ανθρωποθυσία μια στο τόσο. Ο Tlaloc ήταν όμως ιδιότροπος και ανυπόμονος θεός, έτοιμος να σπείρει τον σπόρο της συμφοράς αν εξοργιζόταν: καταιγίδες, τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίες, αρρώστιες και λιμοί μάστιζαν τη χώρα των Αζτέκων από τη μήνη του θεού της βροχής, της γονιμότητας και των κεραυνών. Κι ενώ οι άλλοι αιμοδιψείς των Αζτέκων θεοί δεν είχαν ανθρώπινες προτιμήσεις, ο Tlaloc ήταν ξεκάθαρος: ήθελε παιδιά. Κι αν μάλιστα έκλαιγαν κιόλας, τίποτα δεν τον κατεύναζε καλύτερα από αυτό (οι ιερείς συνήθιζαν να μαζεύουν και να προσφέρουν τα παιδικά κλάματα ως ξεχωριστή προσφορά). Όσο για τους γονείς τα παιδιά των οποίων πέθαιναν για χάρη του Tlaloc, η ανθρωποθυσία των τέκνων τους αποτελούσε μεγάλη τιμή…

Kali



Ας κάνουμε ένα διάλειμμα από τους μονίμως διψασμένους για ανθρώπινη σάρκα θεούς των Αζτέκων και ας μεταφερθούμε σε μια εξίσου μοχθηρή και ανηλεή θεότητα από μια άλλη γωνιά της Γης. Γνωρίστε λοιπόν την Kali, τη μοχθηρή θεά της καταστροφής με έδρα την Ινδία. Και βέβαια μιλάμε για μια από τις πιο επίμονες θεότητες, καθώς εκεί που οι άλλοι θεοί της λίστας μας έχουν απολέσει πια τους πιστούς τους, η Kali δεν λέει να καταθέσει τα όπλα και όχι μόνο λατρεύεται ακόμα, αλλά λαμβάνει και ανθρωποθυσίες μια στο τόσο προς τιμή της. Το γεγονός δηλαδή ότι οι ανθρωποθυσίες απαγορεύονται στην Ινδία δεν αποτρέπει τους πιστούς της από το να προσπαθούν να την κατευνάσουν, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες επαρχίες της αχανούς χώρας. Όσο για τον τρόπο τελετουργικής θανάτωσης του θύματος, ποικίλει: αποκεφαλίζονται, στραγγαλίζονται, ακρωτηριάζονται ή απλά πετσοκόβονται μέχρι θανάτου…

Toci



Τέρμα το διάλειμμα όμως και ώρα να επιστρέψουμε στα σαδιστικά τελετουργικά των Αζτέκων. Κι εδώ ακριβώς μπαίνει η Toci, η καλή θεά της θεραπευτικής και προστάτιδα μαιών και θεραπευτών, η οποία δεχόταν επίσης ανθρωποθυσίες ως δώρα, αν και όλοι θα περιμέναμε το ακριβώς αντίθετο από τη θεά της ζωής και της καλής υγείας! Μόνο γυναίκες θυσιάζονταν στην Toci, αν και έπρεπε να βρεθεί ένα τέχνασμα για να μην αναστατωθεί το θύμα, καθώς η θεά δεν άντεχε τις υστερίες (κακό οιωνό το έλεγαν). Αφού λοιπόν έντυναν την τυχερή βασιλικά, την παραμύθιαζαν ότι θα συναντούσε τον ηγεμόνα: και μόλις ανέβαινε τα σκαλιά του ναού, την αποκεφάλιζαν στη στιγμή και κατόπιν έγδερναν το σώμα της χωρίς αντίσταση. Άλλες πηγές κάνουν λόγο για τελετουργικότερες ανθρωποθυσίες στην Toci, που περιλάμβαναν το ξερίζωμα της καρδιάς και μετά το γδάρσιμο. Όπως κι αν ήταν, το δέρμα της κοπέλας το φορούσε αργότερα ο ιερέας…

Chac



Οι Αζτέκοι δεν ήταν οι μόνοι Αμερικανοί της προ Κολόμβου εποχής που θυσίαζαν ανθρώπους: το έκαναν εξίσου καλά και οι Μάγια! Ο Chac, ο θεός της βροχής, της αστραπής και του νερού, απεικονιζόταν συνήθως με χαρακτηριστικά ερπετοειδούς, την ίδια ώρα που απολάμβανε πολύ να ψαρεύει. Όχι βέβαια ότι το ψάρεμα μπορούσε να καλύψει την ακόρεστη δίψα του για ανθρώπινο αίμα, γι’ αυτό και οι ανθρωποθυσίες λάμβαναν συχνά χώρα προς τιμή του: τα θύματα ρίχνονταν καταρχάς σε βαθιά πηγάδια, καθώς ο Chac πιστευόταν ότι ζούσε στους πάτους των πηγαδιών. Αν μάλιστα η ανθρωποθυσία ήταν επίκληση για βροχή ή καλή συγκομιδή, τότε άγουρα αγόρια και κορίτσια επιστρατεύονταν ως ζοφερά δώρα στη θεότητα. Δύο τέτοια πηγάδια θανάτου συναντά κανείς στην Chichen Itza, σημαντικότατο κέντρο των Μάγια άλλοτε…

Inti και Viracocha



Αφού το έκαναν οι Αζτέκοι και οι Μάγια, θα έμεναν πίσω οι Ίνκας; Κι έτσι οι δύο σημαντικότεροι θεοί της θρησκείας τους, ο γεννήτορας Viracocha και ο γιος του Inti, θεός του ηλίου, δέχονταν δώρα βροχή: από τιμαλφή και φυτά μέχρι ζώα και ανθρώπους φυσικά. Οι ανθρωποθυσίες στον Inti ήταν μάλιστα απόλυτη αναγκαιότητα, για να μη θυμώσει ο θεός και ρίξει άπλετο σκοτάδι στην οικουμένη. Κι έτσι επιστρατεύονταν κυρίως παιδιά σε ένα περίπλοκο φονικό ιεροτελεστικό που ονομαζόταν «capacocha». Το καλύτερο παιδί της χρονιάς του, γερό, δυνατό και πανέμορφο, έβαζε σκοπό να καλοπιάσει τον θεό με τίμημα τη ζωή του. Όσο πιο τέλεια η προσφορά, τόσες περισσότερες οι πιθανότητες να ευχαριστηθεί ο θεός. Το πράγμα δεν ήταν όμως στιγμιαίο, καθώς το άτυχο παιδί θα περνούσε αρκετό καιρό, ακόμα και χρόνια, μέσα στις τιμές και τα λούσα μέχρι να φτάσει η ώρα του. Τελικά, όταν οι περιστάσεις καλούσαν σε κατευνασμό του Inti, μια μεγαλοπρεπής γιορτή λάμβανε χώρα, στην οποία ο μικρός εξαναγκαζόταν να τα «τσούξει». Κατόπιν η πομπή με το θύμα, τους ιερείς, τους γονείς του και τη βασιλική οικογένεια οδηγούσαν το παιδί στους πρόποδες του λόφου και το σκότωναν εκεί. Οι κοινές μέθοδοι εκτέλεσης ήταν χτύπημα στο κεφάλι, στραγγαλισμός ή ακόμα και θάψιμο ζωντανός…