Ο ΨΗΛΟΤΕΡΟΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ

Ο άνθρωπος που δάνεισε το όνομά του στην κορυφή της Γης

 

Ο ουαλός τοπογράφος Τζορτζ Έβερεστ που χαρτογράφησε την Ινδία!

Ο Βρετανός που έβαλε σκοπό να φτιάξει τους πλέον έγκυρους χάρτες

της χερσονήσου έμελλε να χαρίσει το όνομά του στο απόλυτο «ταβάνι» της Γης,

την ψηλότερη βουνοκορφή των Ιμαλαΐων δηλαδή, και καθόλου άδικα.

Κι αυτό γιατί από το 1818-1843 εργάστηκε αδιάλειπτα για τη χαρτογράφηση

της πελώριας βρετανικής κτήσης, παίρνοντας μάλιστα μόλις δύο άδειες

όλα αυτά τα χρόνια, κι αυτές για λόγους υγείας.

Ο Έβερεστ εφάρμοσε στη γεωγραφική του εργασία τις ακριβέστερες μεθόδους της εποχής

και τα καλύτερα επιστημονικά όργανα που μπορούσε να του παρέχει ο καιρός του,

μένοντας θρυλικός τόσο για την έμφαση που έδινε στην επιστημονική λεπτομέρεια

όσο και για το πραγματικά τιτάνιο γεωδαιτικό του έργο!

 

Αυτός ήταν που μέτρησε πρώτος (και σωστά) το τόξο μεσημβρινού των 11,5 μοιρών από τα Ιμαλάια ως το Ακρωτήρι Comorin, το νοτιότερο σημείο της ινδικής χερσονήσου, παρέχοντας έτσι την τριγωνομετρική βάση για τη σωστότερη χαρτογράφηση της βρετανικής κτήσης. Για 25 συναπτά έτη και παρά τα ασύλληπτα εμπόδια και δυσκολίες, ο τοπογράφος κατάφερε να χαρτογραφήσει τη μεγαλύτερη έκταση κατά μήκος μεσημβρινού στη μέχρι τότε γεωγραφική ιστορία, με περισσότερα από 2.400 χιλιόμετρα, φτάνοντας έτσι ως τους πρόποδες των Ιμαλαΐων.

Παλεύοντας με τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις κακουχίες, ο Έβερεστ δεν γνώριζε ούτε από κόπωση ούτε από δυσκολίες στην οδύσσειά του για τη μεγαλύτερη δυνατή γεωγραφική ακρίβεια, προσαρμόζοντας τα τοπογραφικά όργανα του καιρού του στις ιδιαίτερες ανάγκες του.

Για την αξιομνημόνευτη και κολοσσιαίων διαστάσεων εργασία του, ο διευθυντής της Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας της Ινδίας έγινε ιππότης το 1861, αν και η μεγαλύτερη τιμή του συνταγματάρχη σερ Έβερεστ έμελλε να έρθει.

Ήταν το 1852 λοιπόν όταν ένας κατώτερος υπάλληλος της γεωγραφικής υπηρεσίας των Ινδιών εισέβαλε στο γραφείο του προϊσταμένου του ουρλιάζοντας: «Κύριε, ανακάλυψα το ψηλότερο βουνό του κόσμου!». Ο υπεύθυνος Andrew Scott Waugh, κατενθουσιασμένος, δεν μπορούσε να σκεφτεί καλύτερο όνομα για την Κορυφή ΙΕ’ των Ιμαλαΐων, όπως την είπανε τότε, από το όνομα του προκατόχου του, Τζορτζ Έβερεστ!

Κι έτσι η ψηλότερη κορυφή του κόσμου πήρε το όνομά της το 1965 από τον άνθρωπο που χαρτογράφησε τον δρόμο μέχρι τους πρόποδες της θεόρατης οροσειράς, παρά τις προσωπικές αντιρρήσεις του ίδιου του γεωγράφου…

Πρώτα χρόνια



Ο Τζορτζ Έβερεστ γεννιέται σε επαρχία της Ουαλίας στις 4 Ιουλίου 1790, αν και για τα παιδικά του χρόνια δεν είναι και πολλά γνωστά. Ο πιτσιρικάς κατέληξε πως η καλύτερη κίνηση για το μέλλον του ήταν ο στρατός κι έτσι, αποφοιτώντας από το σχολείο, κατατάγηκε στο Βασιλικό Πυροβολικό.



Το 1806 θα τον βρει σε ανώτατη στρατιωτική ακαδημία να διαπρέπει στα μαθηματικά και κυρίως στην τριγωνομετρία. Κι έτσι ο φέρελπις στρατιωτικός με το που ολοκλήρωσε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σάλπαρε για την πολυτιμότερη κτήση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, την Ινδία…

Διαπρεπής γεωγράφος



Πρώτη αποστολή για τον νεόκοπο τοπογράφο, η αναγνωριστική εξερεύνηση της Ιάβας. Ο ίδιος ο sir Stamford Raffles, ο πολιτικός που ίδρυσε την πόλη της Σιγκαπούρης, τον επέλεξε μάλιστα προσωπικά για την αποστολή, τέτοιες ήταν οι περγαμηνές με τις οποίες κατέφτασε στην εξωτική Ινδία!

Κι έτσι για 2 ολόκληρα χρόνια (1814-1816), ο νεαρός αξιωματικός ανέλαβε μια πραγματικά σημαντική εκστρατεία, τη χαρτογράφηση της Ιάβας. Εκεί θα γνωρίσει και θα ενταχθεί αμέσως στις προσωπικές υπηρεσίες του συνταγματάρχη (και γεωγράφου) William Lambton, ο οποίος ήταν έτοιμος να αναλάβει τον τιτάνιο άθλο της Τριγωνομετρικής Έρευνας της Ινδίας!

Κολοσσιαίων διαστάσεων έργο και χωρίς προηγούμενο, όλοι περίμεναν πως θα κρατούσε δεκαετίες, έπρεπε λοιπόν να ενταχθούν στην υλοποίησή του άντρες με γερά νεύρα και ιώβεια υπομονή. Οι πρώιμοι εξάλλου θεοδόλιχοι (γωνιομετρικό οπτικό όργανο για τη μέτρηση γωνιών με πολύ μεγάλη ακρίβεια) και ο άλλος πρωτόγονος γεωδαιτικός και τοπογραφικός εξοπλισμός μόνο εμπόδια και αναχώματα θα έβαζαν στην αποπεράτωση της χαρτογράφησης της Ινδίας.



Η τριγωνομετρική έρευνα της Ινδίας θα κρατούσε όπως είπαμε 25 ολόκληρα χρόνια και στην πορεία ο επικεφαλής Lambton θα έφευγε από τον κόσμο, αφήνοντας πια διάδοχό του τον ταλαντούχο τοπογράφο Τζορτζ Έβερεστ (1825). Ως επόπτης πια του έργου γεωδαιτικού και τοπογραφικού τριγωνισμού της Ινδίας, ο γεωγράφος εισήγαγε ένα σωρό ερευνητικές καινοτομίες αλλά και μεθόδους για την ακριβέστερη μέτρηση των τεράστιων αποστάσεων.

Οραματιστής και ταγμένος στο επιστημονικό καθήκον, ο αξιωματικός έβρισκε ευφυείς λύσεις στα αναρίθμητα προβλήματα που προέκυπταν διαρκώς, κάνοντας τη γεωγραφική δουλειά σχεδόν αδιάλειπτη. Μέχρι και ειδική υπηρεσία έφτιαξε για την επιτόπου επιδιόρθωση των θεοδόλιχων, ώστε να μη χρειάζεται πια να τους στέλνουν στη Βρετανία για φτιάξιμο, κάτι που καθυστερούσε πολύ τις εργασίες.

Κι έτσι το 1830 έγινε γενικός επιθεωρητής της Ινδίας, καταμεσής της τριγωνομετρικής μελέτης του, με τον ίδιο να βρίσκεται διαρκώς στο πεδίο διανύοντας για χρόνια χιλιάδες χιλιόμετρα μέσα από τα πλέον δύσβατα μέρη της Ινδίας, από ζούγκλες μέχρι και ερήμους δηλαδή. Το έργο εξάλλου κινούταν κατά μήκος του μεσημβρινού, από το νοτιότερο σημείο της Ινδίας μέχρι και τα βόρεια του Νεπάλ, στην οροσειρά των Ιμαλαΐων!



Το κακοτράχαλο έδαφος και η έλλειψη υποστηρικτικών μηχανισμών έφεραν ασύλληπτες δυσκολίες στην ομάδα των τοπογράφων, την ίδια στιγμή που η κακοκαιρία διεκδίκησε βαρύτατο φόρο στις υγείες τους. Ο Έβερεστ έλειψε μόλις 2 φορές στα 25 αυτά χρόνια από τη θέση του, κι αυτό για λόγους υγείας. Ήταν όμως τόσο λυσσαλέα η θέλησή του που επέστρεφε πάντα πρόωρα στο πεδίο, καθώς οι δικές του αρρώστιες ήταν που καθυστερούσαν τη μελέτη, έτσι επικεφαλής όπως ήταν της υπηρεσίας.

Το έργο ολοκληρώθηκε τελικά και ήταν πράγματι η πιο χρονοβόρα και εκτεταμένη τριγωνομετρική έρευνα που είχε ποτέ αποπειραθεί από άνθρωπο! Ο Τζορτζ Έβερεστ ήταν πια διάσημος στους επιστημονικούς κύκλους, έχοντας ταυτοχρόνως συμβάλει τα μέγιστα στην Ινδία με τους ακριβέστατους χάρτες που είχε πια στα χέρια του…

Κατοπινά χρόνια



Το 1843, ο Έβερεστ παραιτήθηκε από τη θέση του ως γενικός επιθεωρητής και επέστρεψε στο σπίτι του στην Αγγλία με παχυλότατη αποζημίωση και σύνταξη. Έγινε μέλος της Βασιλικής Εταιρείας Επιστημών και το 1861, σε ένδειξη αναγνώρισης της σπουδαίας υπηρεσίας που πρόσφερε στη Βρετανική Αυτοκρατορία, χρίστηκε ιππότης.



Από το 1862 υπηρετούσε ως αντιπρόεδρος της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας, παραμένοντας ένας από τους γνωστότερους και πλέον σεβαστούς γεωγράφους της εποχής του. Ο συνταγματάρχης σερ Τζορτζ Έβερεστ έκλεισε τα μάτια του την 1η Δεκεμβρίου 1866 και ενταφιάστηκε σε πολίχνη δίπλα στο Μπράιτον…

Η Κορυφή ΙΕ’ που μετονομάστηκε σε Έβερεστ



Μια από τα πλέον ενδιαφέρουσες πτυχές της ζωής του Έβερεστ είναι ότι δεν είδε (πιθανότατα) ποτέ το φημισμένο βουνό που πήρε το όνομά του! Έφτασε ως τους πρόποδες της οροσειράς, χαρτογραφώντας την Ινδία κατά μήκος του μεσημβρινού, ήταν ωστόσο άλλο ένα βουνό και δεν είχε τίποτα το σπουδαίο.

Μετά τη συνταξιοδότησή του, τη θέση του ανέλαβε ο Andrew Waugh, ο οποίος και έβαλε σκοπό ζωής την εξερεύνηση και χαρτογράφηση των Ιμαλαΐων. Οι αποστολές στην ψηλότερη οροσειρά του κόσμου ήταν εξάλλου στη βρεφική τους ηλικία τότε και θα έπρεπε να περάσουν λίγα χρόνια ακόμη για να ανακαλυφθεί ο θεόρατος ορεινός όγκος που θα έπαιρνε το όνομα του Έβερεστ.



Κι έτσι, όταν ο Waugh και οι ανεξάρτητες αποστολές έπεσαν πάνω στην Κορυφή ΧV (χρησιμοποιώντας τον τριγωνισμό της Ινδίας του Έβερεστ) θεώρησαν φυσικότατα πως κανείς δεν την είχε ξαναδεί, πόσο μάλλον να υπάρχει και όνομα για δαύτη! Παρά το γεγονός ότι Θιβετιανοί και Νεπαλέζοι είχαν ήδη δικά τους ονόματα για το «ταβάνι» της Γης.

Αλλά και να είχαν, λίγη σημασία έπαιζε αυτό για τον βρετανό κατακτητή, που χρειαζόταν πια τη δική του λέξη για το ψηλότερο βουνό του πλανήτη. Ο Waugh δεν θα μπορούσε να σκεφτεί καλύτερο όνομα από τον προκάτοχό του Τζορτζ Έβερεστ, ο οποίος είχε ολοκληρώσει τον τιτάνιο άθλο της Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας της ινδικής χερσονήσου και είχε φτάσει ως τις παρυφές της οροσειράς.



Κι όμως, ο σερ Έβερεστ διαμαρτυρήθηκε εντόνως για την πρόταση του Waugh στη Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία! Μπορεί να ήταν φημισμένος στον καιρό του, δεν ήταν όμως ματαιόδοξος, κι έτσι δεν ήθελε το όνομά του να φιγουράρει δίπλα στη βουνοκορφή ΙΕ’ των Ιμαλαΐων. Οι ενστάσεις του ωστόσο δεν έπαιξαν κανέναν ρόλο κι έτσι γεννήθηκε το Όρος Έβερεστ.

Όταν ο Waugh και η ομάδα του σκόνταψαν πάνω στο βουνό, ο ίδιος έγραψε στο ημερολόγιό του: «… εδώ είναι ένα βουνό, πιθανότατα το ψηλότερο του κόσμου, που δεν έχει τοπικό όνομα που να μπορώ να βρω», κι έτσι πρότεινε «… να διαιωνιστεί η μνήμη της επιφανούς αυθεντίας της γεωγραφικής έρευνας, του σερ Έβερεστ».

Λίγο μετά, ξεκίνησαν οι πρώτες αποστολές για την κατάκτηση της κορφής του Έβερεστ…